همانطور که که میدانید سؤالات درس ادبیات اختصاصی از چهار کتاب:
◀1- تاریخ ادبیات ایران و جهان (1) 2 - تاریخ ادبیات ایران و جهان (2) 3 - آرایه های ادبی سال سوم 4 - ادبیات پیشدانشگاهی ( قافیه، عروض، سبکشناسی و نقد ادبی ) طرح میشود و چون ماهیت این چهار درس تقریباً متفاوت از هم است من هم روش های متفاوتی را برای مطالعهی این چهار منبع اتخاذ کردم که ذیلاً به آنها بهطور جداگانه اشاره میکنم:
⭕1 - تاریخ ادبیات ایران و جهان (1 و 2) :
درس تاریخ ادبیات مانند بیشتر دروس رشتهی انسانی دارای جنبهی حفظی و متنی است و رکن اصلی یادگیری و از آن مهمتر تسلط بر این دروس به ویژه تاریخ ادبیات مرور چندین باره است.
اگر دقت کنید همهی درس های تاریخ ادبیات سال دوم و سوم طبق یک چارچوب مشخص نوشته شده است در ابتدا زندگینامهای از شاعر یا نویسنده ارائه شده و سپس ویژگیهای سبکی و فکری وی، و بعد از آن به معرفی و تحلیل آثار پرداخته شده است.
لازم است از هر درس خلاصه و یادداشتبرداری کنید.
****کار ویژه: مقایسهی تطبیقی شاعران و نویسندگان : میان ادیبان مختلف مشابهتهایی پیدا کنید؛ مثلاً در زندگی نامه یا سبک و سیاق نویسندگی، به علاوه تمام آثار مندرج در دو کتاب را در چند برگهی A4 به صورت جدول به همراه نام مؤلف، قرن و سبک منظم کنید که در روزهای واپسین مانده به کنکور مرور همین چند برگ به شما کمک فراوانی میکند.
⭕2 - آرایه های ادبی:
از آنجا که در هر دو درس ادبیات عمومی و اختصاصی مورد پرسش است حائز اهمیت فراوانی است و سؤالات آن از جمله سؤالات مهارتی تلقی می شود.
توصیه جهت بالا بردن مهارت: در هر هفته در دو جلسهی مطالعاتی و در هر جلسه در حدود 15 تست آرایهی ترکیبی تمرین کنید که به مرور زمان باعث پیشرفت چشمیگیر شما در پاسخگویی به سؤالات این مبحث میشود.
⭕3 - ادبیات پیش دانشگاهی:
✔الف) قافیه و مخصوصاً عروض از جمله مباحث چالشی دانشآموزان رشتهی انسانی است که پاسخگویی به سؤالات آن برای دانشآموزان سخت و دشوار به نظر میرسد به همین دلیل خیلی از داوطلبان سؤالات این مبحث را کنار میگذارند.
تسلط بر این مبحث نیاز به یک دورهی زمانی نسبتاً درازمدت دارد.
روش مطالعه : در این مبحث سعی کنید مطالب و نکات را در کلاس و هنگام تدریس معلم فرابگیرید ولی بهدلیل دشواری و اهم از آن تازگی مطالب نیاز به کار و تمرین بیشتر در منزل دارید. ابتدا باید درسنامههای آموزشی و نکات مربوطه را مرور و سپس به تستزنی بپردازید. در تستزنی از تستهای سادهتر شروع کنید و سپس به سراغ تستهای دشوار بروید.
همهی ابیاتی را که چه در کتابهای درسی و چه درخارج از آن با آنها برخورد می کنید از دید وزنی مورد توحه قرار دهید و سعی کنید به روش سماعی به وزن آنها دست پیدا کنید که البته این کار بعد از چند ماه تمرین میسر می شود.
✔ب) سبک شناسی:
دروس بخش سبکشناسی تقریباً مانند دروس ادبیات عمومی است و این بخش را به مانند ادبیات عمومی موضوعی کار کنید یعنی مقدمه و درآمد را جدا، مفهوم ابیات را جدا و آرایهها و لغات و املا را جداگانه مورد مطالعه قرار دهید.
در بخش درآمدی بر سبکها پیشنهاد میکنم که که این قسمت را به صورت تطبیقی و مقایسهای کار کنید به عنوان مثال اگر در حال مطالعهی ویژگیهای فکری سبک خراسانی هستید آن را با ویژگیهای فکری سبک عراقی مقایسه نمایید که این باعث یادگیری بهتر و ماندگاری بیشتر مطالب در ذهن شما میشود.
✔ج) نقد ادبی: نقد ادبی نیز از جمله مباحثی است که نیازمند مرور چندباره برای تسلط کافی و پاسخ به سؤالات آن است.
در این مبحث هم باز پیشنهاد من بر تطبیقی خواندن انواع نقدها و مقایسه کردن آنها با یکدیگر است، همچنین در سؤالات مربط به نقد ادبی اسامی و نقل قولها دارای اهمیت فراوان میباشند و بارها در آزمونهای سراسری مورد پرسش قرار گرفتهاند. سعی کنید هر یک از انواع نقدها و پیروان آنها و همچنین نقل قول اشخاص را به خوبی به خاطر بسپارید. تمرین تستهای فراوان به تثبیت مطالب در ذهن شما کمک زیادی خواهد کرد.