آن روزها..

اولین روز دبستان بازگرد

     کودکی ها شاد و خندان بازگرد

          بازگرد ای خاطرات کودکی

                 برسوار اسب های چوبکی

نحوه ی ارزشیابی پایانی درسهای فارسی، املا وانشای متوسطه ی اول95-94

ارزشیابی پایانی

قابل نوجه همکاران گرامی:
ارزشیابی پایانی درس ادبیات فارسی
فارسی : بیست نمره به صورت شفاهی و در اردبیهشت ماه
املا: بیست نمره و فقط به صورت تقریری
انشا: بیست نمره و فقط به صورت نگارش
(املا و انشا سوال ندارد)

نقدی کوتاه بر کتاب فارسی پایه ی نهم

   کتاب فارسی پایۀ نهم دارای نقاط قوّت و گزینش های جالب و خوبی در متون نظم و نثر می باشد و تمامی آنچه را که در تألیف یک کتاب جامع و کامل می بایست رعایت شود ، مدّنظر قرارگرفته است ؛ پس وظیفۀ ماست که زحمات مؤلّفین توانمند را ارج نهاده و به آن ها خسته نباشید و دست مریزاد بگوییم. امّا در این مقال ، هدف از این نقدها بیش تر برای رفع کاستی ها و نواقص و پربار کردن کتاب و یا احیاناً اصلاح غلط های سهوی و چاپی و ویراستاری است تا کتاب درسی به بهترین وجه در اختیار نوباوگان ایران زمین قرار گیرد. توجّه مؤلّفین گرانمایه را به نکاتی چند معطوف می داریم :

می دانیم که ادبیّات انحصاری نیست ، متعلّق به گروه و طبقۀ خاصی هم نیست ؛ از آنِ مردم و تودۀ مردم است. بنابراین باید با دیدی وسیع بدان نگاه کنیم چرا که ما با ادبیّات ، به جامعه و انسان وسعت می بخشیم.

   ادبیّات در گذشته ای نه چندان دور « متون ادب فارسی » بود و به قول معروف ، ادبیّاتی بود که هر صد سال اندکی از آن به وجود می آید و مشام ما هنوز از عطر عرفانش معطّر است ولی اکنون ادبیّات در قالبی در هفت فصل با عناوین مقدمه و ستایش و نیایش و ... طرّاحی شده است. لازم است متونی پربار و تأثیرگذار را انتخاب کنیم ، متونی که برانگیزاننده باشند و از چنین متن هایی کم نداریم و باید از توان حدّاکثری ادبیّات در دوران متوسطه بی هیچ واهمه ای استفاده کنیم چرا که ادبیّات ، نمایشی از فرهنگ و ادب ماست و شاعر و نویسنده ، غم ها  و شادی ها و آرزوها ی یک قوم را در قالب کلمات بیان می کند و نمادهای بومی و هنری یک ملّت را در ظرف کلمات می گنجاند.

   از مؤلّفین محترم تقاضا داریم که توانایی و آگاهی دانش آموزان ایرانی را دست کم نگیرند چرا که وقتی صحبت از درس و کلاس ادبیّات است می بایستی از آثار فاخر و گرانمایه و ماندگار و اخلاقی و تعلیمی بیش تر استفاده کنند تا بذر ادب در دل و ذهن و زبان دانش آموز در همین سنین و دوره کاشته شود.

   بهتر است از آثار شاعران و نویسندگان معاصر که شعر و نوشته هایشان در گذر زمان صیقل یافته و مقبولیّت پیدا  کرده است نیز استفاده شود. بزرگانی نظیر نیمایوشیج ، سپهری ، اخوان ، بهمنی ، شفیعی کدکنی ، شاملو و ... و نویسندگانی همچون جمال زاده ، دولت آبادی ، افغانی ، آل احمد ، دانشور ، مرادی کرمانی ، آذر یزدی و درویشیان و ....

   دربارۀ آرایه های ادبی ، بسیار کلّی و مبهم و گذرا اشاره شده است که معلّم باید برای تشریح و تفسیر آن ها ، دست به عصا عمل کند. مؤلّفان می بایست با توضیح و مثال و شواهد بیش تر ، کتاب را پربارتر می کردند چرا که آرایه ها در فهم بهتر کلام و زیبایی آن کمک شایانی می نمایند.

   مؤلّفان محترم باید شاهکارهای ادبیّات فارسی را در دوران آموزش عمومی (دوره های اوّل و دوم متوسطه) بگنجانند. شاهکار هایی مانند شعر عقاب از خانلری ، شعر آریو برزن از هما ارژنگی ، آرش کمانگیر از کسرایی ، باران از گلچین گیلانی ، زمستان از اخوان ، نصیحت به فرزندان از ایرج میرزا و ....

درس اوّل : در سؤال اوّل بخش « نوشتن » با توجّه به دو واژه با املای درست ، بهتر است عنوان سؤال  تغییر کند.

درس دوم : در سؤال دوم تعداد کلمات متضاد کم می باشد.

درس سوم : شکل نوشتاری واژۀ « آینه » در درس « مثل آینه » با آموزۀ املایی این درس (آیینه) دوگانگی دارد و این موضوع موجب ابهام و سردرگمی دانش آموزان می شود.

درس چهارم : در سؤال اوّل نمونه ذکر نشده است و سؤال سطح علمی بالایی ندارد. در سؤال چهارم بهتر است منبع حکایت ذکر شود.

درس هفتم : برای سؤال اوّل لازم است در بخش نکتۀ زبانی ، نشانه های جمع آموزش داده شود.

درس هشتم : متن درس برای دانش آموزان دشوار و فاقد جذابیّت است. پیوند نسل جدید با بزرگان علم و ادب گذشته نیازمند تنوّع و ایجاد جذابیّت است.

درس دهم : در سؤال چهارم « نوشتن » تمرینی از ماضی التزامی داده شده است حال آن که در درس بعدی این نوع ماضی آموزش داده می شود.

درس یازدهم : در سؤال دوم ، ماضی نقلی در جدول نیامده است.

درس دوازدهم : در سؤال دوم ، منظور از « نوع ردیف » چیست ؟

درس سیزدهم : متن درس طولانی است و بهتر است که خلاصه شود. در بخش « نکته » برای فهم بیش تر دانش آموزان لازم است ، نمونه و مثال هایی از انواع قید ذکر شود.

   با توجّه به کمبود وقت پیشنهاد می شود درس آزاد فقط یک درس باشد.

        در بخش واژه نامه ، واژه ها بر اساس درس ها تنظیم شود. مانند کتاب عربی (درس به درس) یا در پایان هر درس واژه ها با عنوان « توضیحات » آورده شود.

       حال که تاریخ ادبیّات در ارزشیابی درس خواندن فارسی و درک متن جایگاهی ندارد پس برای آشنایی دانش آموزان با ادبیّات ایران و جهان بهتر است مختصری از شرح حال و آثار ، در بالای صفحۀ هر درس آورده شود.

        دوره های آموزش ضمن خدمت برای آموزش این کتاب تازه تألیف به موقع تشکیل و حدّاقل 40 ساعت آموزشی در نظر گرفته شود تا دبیران محترم ادبیّات احاطۀ بیش تری بر مطالب کتاب درسی پیدا کنند.

فرم خام طرح درس روزانه

اداره کلّ آموزش و پرورش استان اصفهان

آموزش و پرورش فریدونشهر

دبیرستان .اباذر(دوره اوّل)

نام  درس :

پایه:

موضوع درس:

صفحه کتاب:

مدّت جلسه:

تاریخ:   /      /

نام دبیر: علیرضا انصاری

هدف کلّی:

اهـــــداف جــــزئی

دانشی:

مهارتی:

نگرشی:

روش تدریس

وسایل و رسانه­های آموزشی مورد نیاز

وقت (دقیقه)

مــــــــــــــــــراحل اجــــــــــــــــــرا

فعّالیّت مقدّماتی

فعّالیّت معلّم

فعّالیّت فراگیر

زمان

60

رفتار ورودی

ایجاد انگیزه

ارائه­ی درس

فعّالیّت تکمیلی

ارزشیابیتکمیلی

تکلیف

معرفی منابع